चितवन । चितवनमा उद्योग दर्ता गराउनेको संख्या ह्वात्तै घटेको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ मा झण्डै सोह्र सय नयांँ उद्योग दर्ता भएका छन । घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय, चितवनको तथ्यांकमा अघिल्लो वर्ष २०७७÷०७८ को तुलनामा गत वर्ष झण्डै ५० प्रतिशतले उद्योग दर्ता घटेको देखिएको हो ।
घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय, चितवनका अनुसार गत आर्थिक बर्ष २०७८÷०७९ मा सबै प्रकृतिका उद्योग गरी कुल एक हजार ५८४ वटा उद्योग दर्ता भएका हुन् ।
घरेलुमा दर्ता भएका कुल उद्योगमध्ये सबैभन्दा बढी बढी कृषिजन्य एक हजार ३७ उद्योग दर्ता भएका छन् । भने सबैभन्दा कम पर्यटनमूलक १७ उद्योग उद्योग दर्ता भएको छ । यसैगरी, सेवामुलक उद्योग २९९ वटा, उत्पादनमुलक उद्योग २३१ वटा उद्योग दर्ता भएका छन । भने गत आवमा खनिजजन्य उद्योग, निर्माणमुलक उद्योग र विज्ञान तथा सूचना प्रविधिजन्य उद्योग शिर्षकमा भने उक्त बर्ष कुनैपनि उद्योग दर्ता नभएको देखिन्छ ।
अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा कृषिजन्य उद्योग एक हजार ७०२, सेवामुलक उद्योग २९०, उत्पादनमुलक उद्योग २४५, पर्यटनमुल उद्योग १५८ र उर्जामुलक उद्योग १ वटा दर्ता भएका थिए।
अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा जिल्लामा सबै प्रकृतिका उद्योग गरी २ हजार ३९६ वटा उद्योग दर्ता भएका थिए । कोरोनाका कारण देशभर आर्थिक मन्दि भइरहेका कारण जिल्लामा उद्योग दर्ता गर्नेको संख्या घटेको कार्यालयका लेखा अधिकृत नारायण लम्सालले बताए । गत वर्ष बैंक तथा वित्तिय संस्थाले कर्जा उपलब्ध तथा सरकारी कार्यालयहरुले पर्याप्त मात्रमा कृषि अनुदान उपलब्ध गराउन नसक्दा सबै प्रकृतिका उद्योग दर्ता हुने क्रम घटेको उनको भनाई छ । उनी भन्छन्, ‘कोरोनाकै कारण पर्यटनमूलक क्षेत्रका व्यवसायी ठूलो मारमा परेका छन् । त्यसको प्रभाव अहिलेसम्म पनि परेकै छ । गत वर्ष दर्ता हुनेमा पनि सबैभन्दा कम पर्यटन उद्योग रहेका छन् ।’ विभिन्न निकायबाट अनुदान र सहुलियत ऋण पनि उपलब्ध हुने कृषि क्षेत्रमा पनि गत वर्ष उद्योग दर्ता गर्ने घटेको उनको भनाइ छ ।
कृषि क्षेत्र परिवारको कुनै पनि सदस्यले न्यूनतम ज्ञानको आधारमा पनि गर्न सकिने भएकोले र चितवन कृषिको लागि उर्वर भूमि भएकोले केही मात्रामा कृषिजन्य उद्योग दर्ता गर्नेको संख्या अन्यको तुलनामा बढी देखिएको लम्साल बताउँछन् । उनका अनुसार गत वर्ष कार्यालयको राजश्व संकलन, पूंँजी,उत्पादन क्षमतामा समेत गिरावट आएको छ ।
गत आव दर्ता भएका उद्योगहरुको स्थिर पूंँजी २२ लाख २२ हजार ३३१ चालु पूंँजी १९ लाख २० हजार ३४१ र कुल पूंँजी ४१ लाख ४२ हजार ६७२ रहेको कार्यालयले जनाएको छ । कुल उद्योगहरुको वार्षिक क्षमता ७८ लाख ४५ हजार ३९४ रहेको कार्यालयले जनाएको छ । यी सबै प्रकृतिका उद्योग दर्ता तथा नविकरणबापत कार्यालयले ४४ हजार ६३ रुपैयाँ राजश्व संकलन गरेको छ ।
महिला उद्यमी संख्या बढी
गत आवमा दर्ता भएको उद्योगहरुमा पुरुष उद्यमीको संख्या भन्दा बढी महिला उद्यमीको संख्यामा बृद्धि भएको पाईएको छ । कार्यालयको तथ्यांक अनुसार सो आवमा १ हजार ८३ महिला उद्यमी र ७२२ पुरुष उद्यमी थपिएका छन ।
उक्त बर्षमा थपिएका उद्योगहरुमा महिला र पुरुष गरी ५ हजार १९१ जनाले रोजगारी पाएका छन ।
पुरुषको तुलनामा महिलालाई सरकारी निकाय तथा वित्तीय संस्थाबाट थप सहुलियत उपलब्ध हुने भएकोले महिला उद्यमीको संख्या पुरुषको तुलनामा बढी भएको लम्सालले बताए । चालु आर्थिक वर्षमा अझै महिला उद्यमीको संख्या बढ्न सक्ने उनको भनाइ छ ।