काठमाडौं — सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्ध, भ्रष्टाचार र राजनीति, नेतृत्व प्रतिको असन्तुष्टिका कारण सुरु भएको जेनजी आन्दोलनले नेपालमा राजनीतिक र सामाजिक crisis निम्त्याएको छ। स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार प्रदर्शनका क्रममा मृत्यु हुनेको संख्या ३४ पुगेको छ भने १,३६८ जना घाइते उपचाररत छन्। देशभरका प्रमुख अस्पतालमा सुद्ध उपचार जारी छ, जसमध्ये ३२१ जना अझै गम्भीर अवस्थामा उपचार भइरहेको छ।
अस्पताल अनुसार क्षति विवरण
राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरमा ८, सिभिल अस्पतालमा ६, भेरी अस्पतालमा ५, एभरेष्ट तथा फ्रन्टलाइन अस्पतालमा ३–३, केएमसी तथा बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा २–२, बयोधा अस्पताल, त्रिवि शिक्षण अस्पताल, इलाम अस्पताल, बीएन्डसी अस्पतालमा १–१ जनाकाे मृत्यु भएको रिपोर्ट छ।
काठमाडौं, पोखरा, नेपालगञ्ज, धरान, चितवन र अन्य प्रमुख सहरहरूमा उपचाररत घाइतेकाे संख्या उच्च छ। अधिक गम्भीर घाइतेहरूमा टाउको, छाती र पेटमा गोली लागेका छन्।
आन्दोलनको अवस्था
शान्तिपूर्ण आन्दोलनका रूपमा घोषणा भए पनि प्रहरी र प्रदर्शनकारीबीच झडप हुँदा अन्धाधुन्ध गोली प्रहार गरिएपछि मानव क्षतिमा उक्साहट आयो। काठमाडौंका नयाँ बानेश्वर, माइतीघर, संसद् भवन क्षेत्र, पोखरा सभाहल, अन्य सहरको सरकारी कार्यालय परिसरमा आक्रोशित भिड उत्रिएको थियो। आन्दोलनमा घुसपैठ, नेताहरूको घर र कार्यालयमा आगजनी, तोडफोड र सुरक्षा निकाय कमजोर भएकोले सम्पत्ति र जनधनको ठूलो क्षति भयो।
जनप्रतिनिधिहरूको प्रतिक्रिया
मौलिक मागका रूपमा जेनजी आन्दोलनले भ्रष्टाचार अन्त्य, नाताबाद, दमनको विरुद्ध, न्यायपूर्ण अधिकार र स्वतन्त्र राजनीतिको माग गरेको छ। विरोध र जनदबाबका कारण प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, गृहमन्त्री, मन्त्री, सांसदहरू लगायत राप्रपा र रास्वपाका समूहगत राजीनामा भए।
नेतृत्व, व्यवस्थापन र दायरामा अन्योल
आन्दोलन रेडिट, डिस्कर्ड जस्ता वैकल्पिक सामाजिक सञ्जालबाट सुरु भएको, नेतृत्वविहीन र स्वतन्त्र शैलीमा व्यवस्थापन भइरहेको छ। यसबीच जेनजी नेपाल नामक समूहले विरोध र आन्दोलनको व्यवस्थापन गर्दै आएको छ। प्रमुख राजनीतिज्ञ तथा अभियन्ताहरूले शान्तिपूर्ण संघर्ष, संयमता र राष्ट्रिय हितको पक्षमा वर्तमान पुस्तालाई जिम्मेवारी लिन आह्वान गरेका छन्।
समग्र सन्देश
राजनीतिक अनिश्चितता, जनदबाब र लोकतान्त्रिक मूल्यका बीच देशभर जनआन्दोलन जारी छ। सरकार तथा सुरक्षा निकायले शान्ति, संयमता र वार्तालाई प्राथमिकता दिन आग्रह गरेको छ। नागरिक समाज, युवा र छात्र समूहले गहिरो राजनीतिक रुपान्तरण र न्यायपूर्ण व्यवस्थाका लागि दबाब दिन निरन्तरता दिएका छन्।